Daarom!
1 op 1 Zorg.
info & inspiratie.
Verband tussen Nederlandse kleinschalige een-op-een-zorg en spontane bevalling.
Er is weinig bekend over een-op-een-zorg (caseload verloskunde) in Nederland. Dit definiëren de onderzoekers voor deze Nederlandse studie als: model van continuïteit van zorg onder verantwoordelijkheid van een verloskundige die een-op-een-zorg garandeert met een back up van een partner verloskundige en in goede samenwerking met andere professionals.
De cohortstudie vergeleek de geboorte-uitkomsten bij moeder en kind van een-op-een zorg met reguliere eerstelijns geboortezorg.
In een-op-een-zorg worden 46,9% van de vrouwen verwezen naar de gynaecoloog (24,2% antenataal, 22,8% perinataal). Het percentage verwijzingen in het gematchte cohort is significant hoger: 65,7% (37,4% antenataal, 28,3 perinataal).
Vrouwen in een-op-een-zorg hebben significant vaker een spontane bevalling (84% versus 77%). Deze patronen gelden voor nullipare en multipare vrouwen.
Vrouwen in een-op-een-zorg hebben significant minder inleidingen (13,2% versus 21,0%), vaker een thuisbevalling (39,4% versus 16,1%) en minder perineum schade (intact perineum: 41,3 versus 28,2%).
De onderzoekers concluderen dat in vergelijking met reguliere eerstelijns geboortezorg de een-op-een-zorg in Nederland verband heeft met minder verwijzingen naar de gynaecoloog tijdens zwangerschap en bevalling en met meer spontane vaginale geboorten bij even goede geboorte-uitkomsten.
Women’s characteristics and care outcomes of caseload midwifery care in the Netherlands: a retrospective cohort study
Offerhaus P, Jans S, Hukkelhoven C et al.
Continuïteit van zorgverlener.
(Ank de Jonge) omschrijft het belang van een vertrouwde zorgverlener, dat je vertrouwen hebt in diegene die voor je zorgt. Uit onderzoek blijkt dat het leidt tot betere uitkomsten, minder medische interventies en waarschijnlijk minder kosten.
Wat ook blijkt is dat het zorgt voor een kwart minder vroeggeboortes!: “Dat is megabelangrijk omdat vroeggeboorte de voornaamste reden is van babysterfte en in relatie wordt gebracht met ernstige ziekte”, aldus de Jonge.
Praktisch betekent het dat één verloskundige (of een klein team) een vrouw begeleidt tijdens de zwangerschap, bevalling en kraamperiode. Vanuit een gelijkwaardige relatie met een vrouw en gericht op haar behoeften en wensen. Zij plant, coördineert en verleent verloskundige zorg en werkt deze op onderdelen samen met andere zorgverleners.
Ank de Jonge vervolgt: “Ik merk het niet alleen in de praktijk, maar we zien ook in heel veel literatuur dat vrouwen het fijn vinden om hun zorgverlener te kennen. Het feit dat je vertrouwen hebt in je zorgverlener kan je stressniveau omlag brengen en dat is positief.
Vrouwen zouden hun problemen eerder ter sprake kunnen brengen en hulp vragen, er zou eerder aan het licht kunnen komen als vrouwen in kwetsbare situaties zitten. De ervaring van de vrouw is zoveel positiever als ze controle en inbreng heeft.”
Ank de Jonge, hoogleraar verloskundige wetenschap.
“Hoe voorkom je dat de bevalling de rotste dag van je leven wordt?”
Een bevalling is zwaar, maar zodra je het kind in je armen krijgt, verdwijnt die pijn als sneeuw voor de zon. Maar wat als die roze wolk helemaal niet zo roze is? Volgens Claire Stamrood (gynaecoloog AMC Amsterdam) kan een traumatische bevalling dit geluk behoorlijk in de weg staan. Hoe dit probleem het beste aan te pakken is, hoor je in dit college!
Stamrood geeft aan dat 1-3% van alle bevallen vrouwen PTSS (post traumatisch stress syndroom) heeft na een bevalling, 10 tot 20 % van alle vrouwen heeft een traumatische bevalervaring.
Dit komt doordat vrouwen weinig steun ervaarden en zich niet gehoord of betrokken voelden tijdens hun baring.
Dit heeft niet alleen gevolgen voor de moeder, maar ook op de moeder-kind binding en de relatie met haar partner.
Hoe kunnen we dit voorkomen?
Communicatie, erkenning, luisteren, uitleggen, ondersteunen. Je zorgverlener biedt je opties en adviezen. Van daaruit maak je zelf een keuze. Niet pas bij de geboorte van je kind, maar dit begint al in de zwangerschap.
Dit betekent dat er binnen de richtlijnen en protocollen ruimte moet zijn voor individuele wensen, wat wil de vrouw zélf. Goed terugkijken op je bevalling is zo belangrijk, zegt ook hoogleraar verloskunde Corine Verhoeven.
Claire Stamrood, You Tube podcast.
#genoeggezwegen: negatieve bevalervaringen opgezet door de Geboortebeweging, Machteloos Baren.
Voor het eerst in Nederland werd een hashtag activism-campagne wetenschappelijk geanalyseerd. (mei 2020)
Hierbij concludeerde gezondheidswetenschapper Marit van der Pijl van Amsterdam UMC dat er één overkoepelend thema is: Machteloosheid.
Wat haar opviel is dat vrouwen aangaven niet geïnformeerd te zijn, dat ze zich niet gehoord en serieus genomen voelden, dat er druk werd uitgeoefend om in te stemmen met een behandeling, of dat er een interventie zonder toestemming werd uitgevoerd.
De gemene deler was dat vrouwen zich buiten spel gezet voelden, zich machteloos achtergelaten voelden tijdens een van de indringendste ervaringen in hun leven.
Van der Pijl toonde aan dat er een nauw verband is tussen negatieve bevalervaringen en de bejegening van zorgverleners. Natuurlijk is dat vrijwel nooit de intentie van de zorgverlener. Die werken knetterhard, maar zijn ook gewend om dingen routinematig te doen en zijn zich lang niet altijd bewust van het feit dat hoe ze dingen zeggen of doen een enorme impact kan hebben.
Marit van der Pijl.
“Vrouwen baren de toekomst.”
We mogen niet vergeten hoe speciaal een geboorte is. Een bevalling is een levensveranderende gebeurtenis in het leven van ouders.
We weten uit zo’n beetje élk wetenschappelijk onderzoek dat midwife led continuity of care, (een zorgmodel waarbij de verloskundige de eerste verantwoordelijke is binnen het zorgproces), de beste uitkomsten geeft voor moeder en kind, met respectvolle zorg, waarbij de verloskundige náást de vrouw staat.
Dat werken vanuit hoofd én hart, de continuïteit die de verloskundige biedt vanuit een unieke vertrouwensband met de zwangere, dát is de kern van de verloskunde.
Kleinschalig, en met meer rust, over eenvoud en het belang van klein en knus, in een gelijkwaardige vertrouwensrelatie waarbinnen vrouwen echt autonome keuzes kunnen maken.
De white Ribbon Alliance heeft wereldwijd een onderzoek gedaan onder meer dan een miljoen vrouwen. Daaruit blijkt wat vrouwen bij baring het allerbelangrijkste vinden en dat is: respect!
En respect is precies waar het om gaat bij continuïteit van zorgverlener. Wereldwijd en ook in Nederland is het aantal psychische trauma’s na een bevalling groot. Dat komt omdat vrouwen niet altijd gehoord worden en er nog altijd ingrepen plaatsvinden zonder overleg.. Terwijl de vrouw de kapitein op het schip moet zijn, niet de verloskundige en niet de gynaecoloog. Bij continuïteit van zorgverlener bouw je een vertrouwensband op en ben je als hulpverlener veel minder snel geneigd een beslissing te nemen zónder de vrouw daarin te kennen. Want goede zorg gaat niet alleen om skills, maar ook het hart.
Franka Cadée, president van de International Confederation of Midwifes.
Proefschrift Martine Hollander.
Sommige vrouwen met een hoogrisico zwangerschap willen tegen medisch advies in toch thuis bevallen met een verloskundige, of zelfs helemaal zonder zorgverlener. Uit onderzoek van Martine Hollander (Radboud-umc) blijkt dat de meeste van hen eigenlijk helemaal niet per se thuis of alleen willen bevallen.
Ze doen dat min of meer ‘noodgedwongen’, omdat ze zich met hun wensen in het ziekenhuis niet gehoord voelen. Velen van hen hebben eerder een traumatische ervaring opgedaan in de (geboorte-)zorg en hebben daardoor geen vertrouwen meer in medisch professionals.
Ze kiezen nu hun eigen weg, om een nieuw trauma te voorkomen. Hierbij worden ze gesteund door hun partners en door enkele verloskundigen, die deze zorg noodgedwongen verlenen. Een speciale polikliniek die het gesprek aangaat met deze vrouwen heeft tot nu toe goede resultaten en slaagt erin de meesten van hen toch onder zorg te houden.
“Door continuïteit van zorgverlener in toe voeren kun je naar mijn idee een aanzienlijk aantal traumatische ervaringen voorkomen”, aldus Hollander.
Proefschrift Martine Hollander, maart 2019.